دهکده اورامانات ؛ نگین بکر کردستان
دهکده اورامانات ،که برخی آن را هورامان نیز می‌نامند، یکی از بکرترین و زیباترین مناطق کوهستانی ایران به شمار می‌رود. نام اورامان از دو بخش «اهورا» و «مان» تشکیل شده است که به معنای محل زندگی اهورا یا مکان مقدس است. این دهکده در جنوب‌شرقی مریوان و در بخش اورامان شهرستان سروآباد، با فاصله ۷۵ کیلومتری از مریوان قرار گرفته است. منطقه شگفت‌انگیز اورامانات در دل کوهستان‌های زاگرس و دره‌های عمیق و خیره‌کننده جای گرفته و به دلیل طبیعت بکر و فرهنگ غنی خود، همواره مورد توجه گردشگران و محققان قرار داشته است.
مسیر و موقعیت جغرافیایی
دهکده اورامانات در دره‌ای عمیق با شیب تند قرار دارد که از طرف مقابل به کوه باشکوه تخت مشرف است. این ویژگی باعث شده تا این منطقه به نام اورامانات تخت نیز شناخته شود. علاوه بر موقعیت منحصربه‌فرد کوهستانی، این منطقه در تقاطع دو رودخانه مهم سیروان و لیله قرار دارد. این رودها در نقطه‌ای به نام دروله، که مرز بین ایران و عراق است، به هم می‌رسند و منظره‌ای زیبا و مسحورکننده را به وجود می‌آورند.
چشمه بل؛ جواهر طبیعی اورامانات
یکی از جذابیت‌های طبیعی این منطقه، چشمه بل است که به‌عنوان یکی از چشمه‌های بی‌نظیر منطقه شناخته می‌شود. چشمه بل، آب زلال و خنکی دارد و به دلیل جریان دائمی و پرآب بودن، به یکی از منابع مهم حیات در منطقه تبدیل شده است. این چشمه در کنار مناظر طبیعی بکر، آب‌وهوای مطبوع و کوهستانی منطقه، اورامانات را به یکی از زیباترین مقاصد گردشگری ایران تبدیل کرده است.
پوشش گیاهی و جنگل‌های اورامانات
دهکده اورامانات علاوه بر موقعیت کوهستانی و رودهای زیبا، دارای جنگل‌های انبوه و سرسبز است که در فصول بهار و تابستان جلوه‌ای بی‌نظیر دارند. این جنگل‌ها پوشیده از درختانی مانند زالزالک، بلوط و گلابی وحشی هستند که زیبایی و شگفتی این منطقه را دوچندان می‌کنند. این درختان نه تنها به تنوع زیستی منطقه کمک می‌کنند، بلکه جذابیت‌های دیدنی برای علاقه‌مندان به طبیعت و گردشگری را فراهم می‌سازند. به همین دلیل، اورامانات به ماسوله کردستان شهرت یافته است.
تاریخچه و قدمت زندگی در اورامانات
منطقه اورامانات تاریخی بسیار کهن دارد. دیرینگی زندگی انسان در این منطقه به بیش از ۴۰ هزار سال پیش بازمی‌گردد. در غارهای شاندیر و بیستون، آثار و وسایل زندگی انسان‌های غارنشین کشف شده است که شامل اجاق‌ها و استخوان‌های انسان‌های نئاندرتال می‌شود. این انسان‌ها ویژگی‌های خاصی مانند سرهای بزرگ، قد کوتاه و نیروی بدنی فراوان داشتند. همچنین باستان‌شناسان در این منطقه پوست حیواناتی با حکاکی‌های یونانی کشف کرده‌اند که به دوران اشکانیان و سلوکیان برمی‌گردد. قدمت این پوست‌ها به حدود ۱۲۰ سال پیش از میلاد مسیح تخمین زده شده است.
معماری پلکانی اورامانات؛ روستای هزار ماسوله
دهکده اورامانات با معماری خاص و پلکانی خود یکی از شگفتی‌های معماری روستایی ایران محسوب می‌شود. خانه‌های این دهکده از سنگ و خشکه‌چینی ساخته شده‌اند و به صورت پلکانی در دل کوه قرار گرفته‌اند. یکی از ویژگی‌های جالب این معماری آن است که حیاط یک خانه پشت‌بام خانه‌ای دیگر است. این نوع ساختار، اورامانات را به روستای هزار ماسوله نیز مشهور کرده است. مردم محلی معتقدند که این منطقه در گذشته شهری بزرگ بوده و به همین دلیل به آن مرکز اورامان نیز گفته می‌شود.
فرهنگ و صنایع دستی مردم اورامانات
مردم دهکده اورامانات علاوه بر طبیعت بکر و معماری خاص، با فرهنگ و هنرهای سنتی خود نیز شناخته می‌شوند. صنایع دستی این منطقه جایگاه ویژه‌ای در زندگی مردمان اورامانات دارد و نشان‌دهنده مهارت‌های هنری مردم این دیار است. از مهم‌ترین صنایع دستی منطقه می‌توان به سجاده‌بافی، گیوه‌دوزی، شالبافی، سفالگری، فلزکاری و منجوق‌دوزی اشاره کرد. مردم محلی با استفاده از کرک نوعی بز به نام مه‌ریز، شال‌هایی به عرض ۲۵ سانتی‌متر و طول ۲۶ متر می‌بافند که از آن برای دوخت لباس‌های محلی مردانه استفاده می‌کنند.
میهمان‌نوازی و راهنمای محلی
در این سفر شگفت‌انگیز به دهکده اورامانات، آقای حمید نادری، یکی از همنوردان خوب و قدیمی گروه پَرسه که خود از اهالی بومی اورامانات هستند، راهنمایی و هدایت ما را بر عهده داشتند. با سپاس از ایشان به‌خاطر میهمان‌نوازی کم‌نظیر و اطلاعات ارزشمندی که در طول سفر در اختیار ما قرار دادند، این تجربه بیش از پیش لذت‌بخش و به‌یادماندنی شد.
نتیجه‌گیری
دهکده اورامانات به دلیل داشتن طبیعت بکر، معماری منحصربه‌فرد پلکانی و فرهنگ غنی مردمش، یکی از جذاب‌ترین مقاصد گردشگری ایران است. این منطقه با آب‌وهوای مطبوع، چشمه‌های زلال، جنگل‌های سرسبز و تاریخ کهن خود، تصویری از بهشت را برای هر مسافری تداعی می‌کند. اگر به دنبال سفر به منطقه‌ای متفاوت با ترکیبی از تاریخ، طبیعت و فرهنگ هستید، دهکده اورامانات بهترین انتخاب خواهد بود.
برای دیدن تصاویر صعو به قله آراکوه در شمال جاجرود دی ۹۷ با پرسه کلیک کنید.
